Voetbal is een rap spelletje. Natuurlijk gaan ze bij een hoop andere sporten sneller, maar voetbal beweegt snel in alle richtingen.
Draaien, sprinten, springen. Alle richtingen komen aan bod, dit in tegenstelling met bijvoorbeeld racen. Daar ligt alles in een redelijk voorspelbare richting.
Om al deze snelle voetbalacties vast te kunnen leggen, zijn snelle lenzen eigenlijk wel een vereiste. En dit zijn vaak de lichtsterke lenzen. F/2.8 zeg maar (u voelt u portemonee al, lees nog even verder).
Voetbal is ook een sport waar je niet zo dichtbij kunt komen. De zijlijn is het dichtste bij. Er zijn dus in de regel ook lenzen nodig met een behoorlijk brandpunt. 200mm is dan het absolute minimum. Een groter brandpunt is wel gewenst, liefst 400 of 500mm.
In combinatie met die lichtsterkte en lange millimeters kun je je bankboekje gaan plunderen als je voor de echt top of the range gaat.
Alternatieven zijn bijvoorbeeld de 70-200 liefst de F/2.8, de 300mm F/4.0, of de 200mm F/2.8
Deze lenzen kosten natuurlijk wel wat, maar dat zie je ook wel terug in het beeld.
Het kan een stapje erger; 300mm F/2.8, 400mm F/2.8, 500mm F/4.0. Maar dan praat je over bedragen waarvoor je heel lang je krantenwijkje moet lopen.
Op gebied van de camera kom je al vrij snel vooruit. Ook hier geld, net als bij 99% van de sport, dat de snelheid van je camera van belang is. Burst is nog niet eens het belangrijkste, maar wel autofocus. Een camera met een AF-sensor met F/2.8 sensoren erin scheelt bij gebruik van F/2.8 lenzen. Ook bij F/4.0 lenzen zijn ze nog iets rapper dan camera’s waarvan de scherpstelpunten op F/5.6 zijn afgeregeld.
Aangezien de voetballer het grootste gedeelte van de tijd beweegt, selecteer je het middelste scherpstelpunt in combinatie met AI-servo. Je camera blijft dan continu scherpstellen en je hoeft de actie dus alleen maar in het midden van je zoeker te houden. (Ja, dat is al bijna alles)
Om de actie te bevriezen kies je een hoge sluitertijd. 1/500 is het minimum. 1/800 of 1/1000 is beter. Om dit te bereiken, en natuurlijk vast te houden, is standje Tv het programma waar we in werken. Het licht zal vaak dusdanig zijn, dat er automatisch al met een (bijna) geheel open diafragma gewerkt word. En dit houd de achtergrond dan lekker wazig. Is het dan nog te donker, dan is het raadzaam om de ISO op te schroeven (of als dit automatisch kan, dan de veiligheidsshift met ISO aan)
Omdat de sluitertijden zo hoog liggen zijn lenzen met IS vaak overbodig. Het levert echter wel een rustiger zoekerbeeld op.
Foto: Jeroen de Jong (Exif: 1/640 - F/2.8 - ISO (automatisch) 3200 - 1/3 onderbelicht (ivm sluitertijd))
Deze wedstijd was in de avonduurtjes en de stadionverlichting was niet heel geweldig. Met ietsjes onderbelichten kan je dan toch nog fatsoenlijke sluitertijden halen.
Nu duurt een voetbalwedstrijd best lang (2 x 45 minuten zonder extra tijd) en als je met grotere lenzen zit, kan dat best wel eens vermoeiend worden. Een monopod is dan al een hele uitkomst. Hoeft geen high-tech carbon ding te zijn, gewoon staal voldoet ook. Maar zorg dat hij stabiel is. Je hoeft dan je camera alleen nog maar in balans te houden in plaats van ook nog eens omhoog.
2 Composities
Ga zo dicht mogelijk aan het veld zitten. Niet bovenop de lijn natuurlijk. Als er een sliding wordt gemaakt, dan kan dat wel eens vervelend worden. Kruip ook niet te dicht bij de goal. Er zijn spelers die zo hard schieten dat je knock-out gaat als ze je op je hoofd raken. En de afdruk van een eye-cup van je camera staat niet zo fraai. Over de materiële schade nog maar gezwegen.
Waar moet je dan wel gaan zitten. In de hoeken rondom de cornervlag is meestal wel een geschikt plekje. Als je aan de zijlijn gaat zitten, denk dan even aan de grensrechter of het warmlopen, dat wil je niet voor je gezicht hebben.
Aan de achterlijn niet te dicht richting de goal, ivm de veiligheid. Over het algemeen kun je hier met een 200mm lens uit de voeten, mits je aan de zijde zit waar het meest wordt aangevallen.
Ga ook zitten. Dit geeft qua perspectief de mooiste verhoudingen. Probeer maar eens uit, je foto’s zijn echt mooier als je zit. En daarnaast zijn we liever lui dan moe.
Koop dus een klein krukje of ga op je tas/koffer zitten, het maakt het werken makkelijker.
1 van de belangrijkste dingen bij foto’s van spelende voetballers is een bal. Het draait immers om dat ding. 20 spelers en 2 keepers zijn 2 x 45 minuten als een dolle stier gefixeerd op die bal. Belangrijk dus bij je actiefoto’s dat die bal erop staat. Niemand is geintereseerd in een foto van koppende voetballers als de bal al weg is. Houd de bal dus in de gaten.
Foto: Jeroen de Jong (Exif: 1/800 – F/3.2 – ISO 2000 – 200mm)
deze foto zonder bal? zou mislukt zijn
Deze foto is gemaakt na het nemen van een corner. Degene die de corner neemt schiet hoog voor de goal zodat zijn collega's kunnen inkoppen. Aangezien het vaak dezelfde zijn die hoog springen en dus de meeste kopkansen hebben, was mijn camera al gericht op die personen.
Leer daardoor ook te anticiperen op het spelletje. Je hoeft niet continu de bal te volgen, maar je camera richten waar de bal terecht gaat komen is wel verstandig.
Het nemen van een corner is een goed voorbeeld. Zwaai je camera niet naar de cornervlag, want dan ben je te laat als de bal voor de goal hangt.
Zorg dat je spelers fatsoenlijk in beeld komen. Ruggen zijn niet interessant. Halve spelers ook niet. Het kan wel, maar doe het dan doordacht. Zorg dat het functie heeft. Een close-up hoeft niet de gehele voetballer te bevatten.
Twee voorbeelden:
Foto: Emiel Ketelaar (Exif: 1/500 – F/2.8 – ISO 1250 – 110mm)
Ik denk niet dat we hier te hoeven zeggen wat er niet klopt.
Foto: Emiel Ketelaar (Exif: 1/500 – F/2.8 – ISO 1250 – 70mm)
Twee spelers op de rug en een half hoofd: not done
Daarnaast is er vaak ook een hoop te beleven rondom de wedstrijd. Draai je dus af en toe ook eens om en kijk wat er in het publiek gebeurd. Zeker als de actie te ver weg is voor je.
Niet alle goede foto’s zijn foto’s met spelers en een bal in beeld. Het draait daar natuurlijk wel om, maar ook toeschouwers zijn belangrijk. Of die speler die zijn feestje viert na het winnende doelpunt te hebben gemaakt.
3 Doos en doonts
Do’s
- Maak veel foto’s.
- Als je vaak bij dezelfde clubs komt, neem soms eens wat afdrukjes mee. Maak je echt vrienden mee en kan je helpen bij latere wedstrijden
- Gedraag je als gast, je wilt immers nog een keer terugkomen
- Be inspired, maar dat geld voor alle fotografie. Kijk naar andere beelden. Vind niet zelf opnieuw het wiel uit. Alles is al gedaan, maar laat je inspireren door anderen.
Dont’s
- Flitsen, dit is hinderlijk voor de spelers en in het betaald voetbal kunnen ze je ervoor wegsturen
- Contact zoeken met supporters die niet zo supporter zijn. Met andere woorden, de herrieschoppers. JIJ bent alleen, ZIJ met veel meer. Er zijn clubs waar het een sport is om met muntjes de schermen van laptops van proffotografen stuk te gooien. Ook ik heb al verschillende keren plastic bekers in mijn richting gegooid gekregen. En wel allemaal gevuld. Als je na dat soort incidenten contact gaat zoeken door je om te draaien, dan maak je het alleen maar erger. En we kunnen ons allemaal wel voorstellen hoe bepaalde ‘supporters’ kunnen reageren.
