Hoe ik zover kwam?
Dat heeft alles met mode onderwerpen in de natuurfotografie te maken...
Als de lente komt zeg ik wel eens gekscherend dat er weer een hype komt op macro lenzen en we over een maand of anderhalf weer overspoeld worden met juffer en libelle foto's. Elke tijd van het jaar heeft zijn eigen mode onderwerpen, het is net als met de meest onbegrepen hype bij kinderen: knikkeren. Het ene moment zie je niets en een week later knikkert heel Nederland (ik grijp even terug uit het pre-iGadget-tijdperk voor de jongeren onder ons...).
Zo is het ook met natuurfotografie. Het ene moment zie je niets en het volgende moment worden we overspoeld door blauwe heikikkers of velduilen... om maar even twee willekeurige mode onderwerpen te noemen. Foto's zien doet foto's maken, er hoeft er maar één te vertellen dat de heikikkers weer blauw zijn en ineens zien we overal blauwe kikker foto's. Er hoeft er maar één een plek te hebben ontdekt met velduilen en het volgende moment zien we Masai-Mara achtige Safari tafrelen van sjezende auto's, vloekende fotografen en - moet ik helaas bekennen - asociaal gedrag t.o.v. van mede 'natuurliefhebbers' en t.o.v. de onderwerpen (Ik mijmer even over de laatste sneeuwuil die ons land aan deed en er helaas in moest blijven wegens de 'belangstelling' - lees: opjagen in het kader van 'alles voor een mooie foto').
En waarom dat deze onderwerpen? Zeldzaamheid is volgens mij het toverwoord, een foto maken van een onderwerp wat moeilijk is vast te leggen. Of die foto maken die niemand heeft. Het trotse gevoel dat je een plek kent die anderen niet kennen. Of gewoon iets unieks vast willen leggen... Ik denk dat dit voor ieder verschillend is.
Is dat dan erg vraag ik mij af? Is het erg dat we een paar weken lang veel dezelfde foto's zien? Dat vind ik een moeilijke vraag. Aan de ene kant ben ik erg blij, want mensen zijn weer enthousiast voor de natuur, komen buiten en kijken rond naar verborgen schoonheid. Dat is erg belangrijk in een land waar 'de natuur steeds Bleker wordt'. Maar het heeft ook een keerzijde, veel natuurfotografen beginnen vanuit de liefde voor de natuur... maar eenmaal ter plekke is het enorm moeilijk de grens van het fatsoenlijke - de gedragscode natuurfotografie (PDF) - niet te overschreiden als je daarmee dé perfecte foto niet kan maken. Dé foto lonkt... maar dan moet je wel verstoren. Die velduil zit daar in het gras op de dijk, je weet in je hart dat je dan niet uit je auto moet stappen maar als je het wel doet schrikt hij op en kun je hem mooi van dichtbij wegvliegend op de plaat zetten. Niemand die het ziet, toch? En één keertje is toch niet zo erg?
Die blauwe heikikker zit niet op een mooie plek, er zitten takjes voor zijn neus. Je bent er nu, morgen moet je weer aan het werk en is het weer niet mooi. En volgende week zijn ze niet blauw meer. Dus moet het nú gebeuren! Niemand kijkt, dan kan ik hem toch wel even met een takje een zetje geven zodat hij naar een mooier plekje springt?
Eenmaal thuis voelen we ons allemaal verantwoordelijk maar in het veld maken we allemaal - mijzelf incluis! - de fout:
beeld v.s. verstoring ~ mode v.s. gedrag[/center]
En ik dan? Ben ik dan zo geweldig dat ik dit aan de kaak mag stellen? Nu achter mijn laptop praat ik makkelijk maar ook ik ken de verleidingen. Nu is het voor mij wel zo makkelijk dat ik warmer loop voor landschapsbeelden dan voor dieren, bij dierfoto's kan ik nou eenmaal mijn eigen artisticiteit niet kwijt, het is voor mij té snel een foto van een mooi onderwerp zonder dat daar iets van mijzelf in zit. Ik zit er gewoon minder mee als ik niet dé perfect dierfoto kan maken, dat is gewoon mijn geluk.
Maar ook ik heb mij laten verleiden, ook ik wordt enthousiast van alle beelden en ook ik wil toch graag op het goede moment met het goede weer een foto van een blauwe kikker of een velduil mij prachtig avondlicht. En daarom ben ik afgelopen donderdag op pad gegaan. In totaal meer dan 600km gereden via diverse plekken in Zeeland en Noord Brabant langs plekken die mij in vertrouwen verteld zijn. En ook ik werd enthousiast over de onderwerpen.
Ten eerste de heikikker, het verhaal erover hoef ik niet te vertellen want iedere fotograaf die er op dit moment foto's van laat zien vertelt vol trots - en het is hem/haar gegund - over het fenomeen van de kikkers die niet graag een blauwtje lopen. Maar ik was eigenlijk net te vroeg op de plek, op andere plekken waren ze al gezien maar hier nog niet. Een oudere man met grote teletoeter vertelde mij dat hij die morgen overal had gekeken en dat ze er nog niet waren, jammer. Maar toch blijf je rondlijken en luisteren of je ergens het kenmerkende gebubbel hoort... en ja! Gehoord en gevonden! Eén heerlijk zonnend en één al parend en dril afzettend in het water. En zo heb ik met mijn knieën en blote voeten in het water gezeten ... verstoring? Lastig te zeggen... ze kwamen naar mij toe gezwommen! Ik hoop dat ik kan zeggen dat ik niet verstoord heb.
1. heerlijk zonnend
foto gemaakt met 7D + 300mm + 1,4x op ISO400, f/7.1, 1 stop onderbelichting wegens de donkere achtergrond en kleur en 1/1000sec.
2. Parend in het water
foto gemaakt met 7D + 300mm + 1,4x op ISO400, f/7.1, 2 volle stops overbelichting wegens het tegenlicht en 1/320sec.
3. Genietend van de aanblik van een zeiknatte fotograaf
foto gemaakt met 7D + 300mm + 1,4x op ISO400, f/8, -1/3 stop onderbelichting en 1/640sec.
Toen de velduilen.. prachtige plek en prachtig licht. 4 jagende uilen over het veld, deze uil is als enige dagactief en weinig schuw... wel erg zeldzaam! Alle ingrediënten voor prachtige beelden. Maar toen ik aankwam verdween mijn illusie als sneeuw voor de zon toen ik safari achtige taferelen zag van scheurende auto's, telelenzen uit raampjes, mensen met lenzen op de dijk, crossende brommers op de dijk en langsdenderende trekkers vol uilen. Mensen die getuige mochten zijn van de zeer indrukwekkende lezing van Frans Lanting tijdens de NVN Internationaal Natuurfoto Festival 2012 zullen zich het verstilde beeld van de pinguin nog wel herinneren... de foto erna gaf de realiteit weer: tientallen mensen in een grote cirkel rond de pinguin allen dezelfde foto makend! Niets is uniek... en ook hier was dat zo. Asociaal gedrag, afsnijden door andere auto's, boze blikken, scheurend over de weggetjes... om thuis te komen met die perfecte foto alsof het verstilde natuur is? Wanneer je dat meemaakt is de romantiek weg en kun je je eigen foto's niet meer zonder dat beeld zien. Net safari in Afrika, prachtige leeuw met 20 auto's eromheen...
Nou ja... hierbij mijn beelden. Met gemengde gevoelens over het moment maar wel met enige trots over het resultaat, het licht was werkelijk perfect!
4. scherend in warm tegenlicht over de velden
Een landschappelijk sfeerbeeld met omgeving, heerlijk! foto gemaakt met 7D + 500mm op ISO400, f/7.1 en 1/2000sec.
5. zittend op paaltje met perfect warm tegenlicht
7D + 500mm op ISO800, f/8 en 1/800sec.
Lang verhaal met veel overpeinzingen. Mijn vraag aan iedereen: mode is geen probleem, geniet van de unieke momenten maar alsjeblieft... laat je niet meeslepen door 'de kans op dé perfecte foto'. Enerzijds is de kans dat je bij mode onderwerpen uniek bent niet zo groot (er zijn meer foto's van ijsvogels te vinden dan van matkoppen) en anderzijds is je verantwoordelijkheid echt enorm groot. Niet alleen voor het dier maar ook voor je mede fotografen... wat jij doet wordt gekopieerd en als je 'gepakt' wordt mag niemand meer genieten.
Als afsluiting nog een paar grappige beelden (niet bedoeld als 'mooie foto's' maar als sfeerbeelden)
6. deze levendbarende hagedis had zich verstopt in de foto tas en wilde er niet meer weg...
deze velduil werd verstoord door een boze wielrenner die vond dat hij al schreeuwend langs de auto moest wurmen...
niet door mij, ik mocht fotograferen!
7. ik zit
8. ik taai af
8. ...en ben weg...
