Maar anno 2009 schiet het merendeel van de mensen zijn foto’s digitaal.
De geheugenkaart verving daarmee ook het rolletje.
Waar men vroeger verschillende rolletjes met ieders hun eigen karakter gebruikte, is er nu een kust en keur aan geheugenkaarten te kiezen.
Maar in tegenstelling tot de rolletjes maakt het niet zozeer uit welk geheugenkaart je nu in je computer stopt. Er zijn geen speciale geheugenkaartjes voor zwart/wit (wat altijd wel een leuk grapje is op feestjes hoor) en er zijn ook geen geheugenkaartjes die hetzelfde beeld produceren als Fuji Velvia film.
Nee, geheugenkaartjes doen enkel en alleen één ding. Ze slaan de beelden op die de camera produceert.
Nu zijn er wel verschillende typen geheugenkaartjes. Zoveel dat je door de bomen het bos niet meer zit. Maar bij Canon maken ze momenteel camera’s die maar vier soorten geheugen aan kunnen. Welke typen zijn dat dan?
Compact Flash, uitgesplitst in type I en type II en er zijn camera’s die SD geheugen gebruiken, uitgesplitst in gewoon SD-geheugen en SDHC-geheugen.
Op de bovenstaande foto zie je verschillende kaartjes liggen. Links liggen een 4GB type III en een 2GB type II Compact Flash kaartje van Sandisk. Rechts ligt een SDHC kaart van Sandisk met een capaciteit van 4GB van het type III en uiterst rechts de bijbehorende kaartlezer van de SDHC geheugenkaart. Let erop dat een SD-kaartlezer niet overweg kan met SDHC, vandaar de eigen lezer.
Compact Flash (kortweg CF) type I komt eigenlijk niet meer voor. Ik vraag me af of je het überhaupt nog wel kunt kopen. Het zal wel, maar het is eigenlijk geen gangbaar formaat meer.
Type II is eigenlijk de standaard kaart voor een camera. De meeste camera’s (behalve de 450D en de 500D) werken met dit type.
Er zullen in de toekomst meer camera’s komen die gebruik maken van SD-geheugen. Dit type geheugen is kleiner en dat biedt camerafabrikanten de mogelijkheid om de camera’s kleiner te maken. Leuk voor de Japanners onder u, maar ik heb behoorlijk handen en zo’n kleine camera knijp ik fijn.
Het Compact Flash geheugen kenmerkt zich door het formaat. Het is momenteel één van de fysiek grootste geheugenkaarten die er op de markt is.
Daarnaast heeft hij ook geen zichtbare contacten. Deze liggen netjes weggewerkt achter gaatjes. Het voordeel van deze kaartjes is dat ze behoorlijk wat kunnen hebben.
Zo zijn ze door de inwendige contacten niet zo gevoelig voor beschadigingen als je er wat ruiger mee omgaat.
Links de contactpunten van de CF-kaart. Zoals je ziet zijn er pinnetjes in de camera die in de gaatjes van de eheugenkaart gaan. Rechts een SDHC-kaart met uitwenidge contacpunten. Als die ernstig beschadigen kan ik de kaart weggooien
Nadeel is, zoals je op de foto’s ziet, dat ze wel wat ruimte innemen, zeker als je een collectie hebt waar een postzegelverzamelaar jaloers op is.
Binnen het Compact Flash gebeuren heeft ook een revolutie plaatsgevonden. Maar dat is in de digitale wereld heel normaal. Ten eerste de prijzen.
De prijzen zijn in de loop der tijd dusdanig gezakt dat je nu geheugenkaartjes koopt die 50 keer meer capaciteit hebben voor dezelfde prijs als 5 jaar geleden.
Het kost eigenlijk niet zoveel meer, maar daar staat tegenover dat camera’s ook veel grotere bestanden naar die geheugenkaartjes moeten schrijven. Dus het is een beetje kip en ei verhaal.
Laten we het eerst eens even over de capaciteit hebben.
De tijd van Megabytes ligt alweer achter ons. Waar vroeger kaartjes van 128Mb en 256Mb gangbaar waren, zijn die nu leuk voor in het museum. Met een moderne camera zijn die kaartjes in no-time vol als je op RAW schiet. Op het kleinste JPG formaat kun je er nog wel wat op kwijt, maar deze capaciteiten moet je niet meer serieus nemen.
Nee, tegenwoordig werken we met Gigabytes.
Kaartjes van 4Gb en 8Gb zijn behoorlijk standaard.
Hoe groot moet het kaartje zijn wat je nodig hebt?
Dat is afhankelijk van wat je fotografeert. De grote van het geheugen beperkt het aantal beelden wat je kunt maken voordat je die beelden naar je computer moet downloaden of op je imagetank moet zetten.
Heb je een 2Gb-geheugenkaartje bij je, dan kun je ook maar voor 2Gb aan foto’s maken. Da’s een logica wat een spaarvarken nog wel zou begrijpen.
Maak je dus veel foto’s, dan heb je ook veel geheugen nodig.
Wanneer je veel bruiloften fotografeert en je werkt daarbij in RAW, dan maak je op een dag heel veel beelden en je wilt eigenlijk geen beelden mislopen omdat je even van kaartje moet ruilen. Dan kies je dus voor een grote capaciteit van bijvoorbeeld 8Gb of zelfs meer.
Wanneer je af en toe wat foto’s maakt en nog geen 100 op een dag in totaal, dan kun je uitstekend uit de voeten met een kleiner kaartje. Afhankelijk van het type camera waar je mee werkt zou 2Gb al genoeg kunnen zijn. Het houd ook meteen de kosten laag.
In de regel kun je met 4Gb wel vooruit, maar overcapaciteit is nooit weg. Zeker niet als je naar de prijzen kijkt. Het is allemaal niet zo duur meer.
Koop ik één grote, of misschien meerdere kleintjes?
Er is in beide gevallen iets voor te zeggen.
Ondanks dat de fabrikanten zeggen dat ze de beste kaartjes hebben en er maar zelden iets gebeurd, kan het wel eens een keer voorkomen dat een kaartje stuk gaat. Het is toch een stukje electronica en conform de wet van Murphy gaat dat kapot op de momenten dat het niet moet.
Als we uitgaan van een ‘worst-case-scenario’ dan is je geheugenkaartje niet meer te benaderen door camera/computer en ben je in feite al je beelden kwijt op die kaart.
Heb je dan een grote geheugenkaart, dan kun je in één klap veel foto’s kwijt zijn. Vanuit dit oogpunt zijn er fotografen die hun risico een beetje spreiden. In plaats van een 16Gb kaartje kiezen ze bijvoorbeeld voor vier kaartjes van 4Gb. Er is natuurlijk iets voor te zeggen, en ik moet bekennen dat ik dat zelf ook op die manier doe. Als er een geheugenkaartje stuk gaat, dan ben ik maar 4Gb aan foto’s kwijt (kan nog een ramp zijn hoor) en geen 16Gb.
Maar natuurlijk heeft het ook een keerzijde. Als ik vier kaartjes heb is de kans dat er eentje stukgaat groter als wanneer ik maar één kaartje heb. En ik moet met vier kaartjes natuurlijk meer van kaartje ruilen als wanneer ik er maar één heb.
Klinkt logisch toch?
Wat moet jij dan doen? Tja, dat weet ik ook niet. (Lekker makkelijk toch)
Wanneer je af en toe wat foto’s maakt, dan zou ik me gewoon lekker beperken tot een enkele kaart. Ga er gewoon vanuit dat de kaartjes blijven werken. Je koopt toch ook geen twee auto’s tegelijk omdat er wel eens eentje niet kan starten in de winter?
Maak je veel foto’s, dan kun je misschien makkelijker met meerdere kaartjes schieten.
Er zit namelijk ook een tijdswinst in. Wanneer een kaartje vol is, kun je alvast je computer aanzwengelen en dat kaartje kopieëren. In de tussentijd werk je dan door op het andere kaartje.
Wanneer je ook echt bij grotere evenementen met meerdere mensen tegelijk werkt, dan kun je je kaartjes ook nog aan zgn. ‘runners’ geven die als een speer naar een punt rennen waar mensen klaar zitten om je foto’s te verwerken. Als jij dan moet wachten totdat je geheugenkaart weer terug is, dan mis je van alles. Maar dit is waarschijnlijk voorbehouden aan de professionele fotografen.
Maar wat doe je dan als zo’n kaartje stuk mocht gaan?
Wanneer je het treft kun je maar beter geen foto’s meer maken met dat kaartje in de camera.
Je moet op dat moment eigenlijk ook al afscheid nemen van die kaart (maar hem nog niet weggooien hoor).
Via zogenoemde recovery-software kun je kijken of je nog foto’s van de kaart kunt halen.
Soms lukt dit, en soms ook niet. Als het lukt, dan kan het ook nog zijn dat je foto’s maar gedeeltelijk te zien zijn en je geen complete beelden hebt. En soms kun je ze ook voor 100% redden en heb je al je foto’s nog.
Wanneer je dit geprobeerd hebt, neem je wel afscheid van je geheugenkaart. Niet lang bij stilstaan, maar je wilt niet dat dit nog een keer gebeurd en met een geheugenkaartje wat al eens problemen heeft gegeven kun je je camera eronder verwedden dat het nog eens gaat gebeuren. Gooi een kaartje waar je dus problemen mee hebt gehad weg.
Nu hebben we het dus een beetje over capaciteit van kaartjes gehad en over wat verstandig is qua spreiden van die capaciteit over meerdere kaartjes of niet.
Maar er zijn nog meer argumenten om een bepaald type kaartje te kopen.
Ze verschillen namelijk ook in snelheid.
Fabrikanten maken van een bepaald geheugen kaartjes met verschillende snelheden.
De firma Sandisk kent momenteel vier verschillende snelheden. Type I, II, III en IV. Wauw, welke creativeling heeft dat verzonnen.
Deze typen (niet verwarren met CF-type I en type II, dat is fysiek) zijn dus de snelheidsaanduidingen.
In het kort het aantal maximaal verwerkbare MB’s per seconde per type bij het wegschrijven van foto’s:
Type I - 6mb/sec
Type II - 9mb/sec
Type III - 30mb/sec
Type IV - 40mb/sec
Je ziet dus dat type IV het snelste beelden kan opslaan.
Dat is mooi, maar niet altijd zaligmakend.
Kijken we naar type III en IV, de meest verkochte types van dit moment, dan zien we een verschil van 10 MB/s. En dat is omgerekend ongeveer 1 foto per seconde dat er meer op je kaartje kan worden weggezet.
Moet je dan gaan voor type III of IV. Dat hangt van een aantal dingen af.
Om te beginnen is de camera de bottleneck in het proces. De camera maakt een afbeelding en de informatie van de sensor wordt verwerkt en in een buffer gezet. Vervolgens gaat hij de informatie vanuit de buffer op het geheugen zetten. En dit gebeurd met een bepaalde snelheid. Deze snelheid kan aanzienlijk lager zijn dan 40Mb/sec. Een 40D schrijft zijn RAW-beelden volgens de website van Rob Gailbright met maximaal 11 Mb/s weg. Kortom, een geheugenkaart van Type III zou voldoende zijn. Een snellere kaart zorgt er niet voor dat je buffer veel sneller leeg is. Een snellere kaart heeft dan ook niet zo gek veel zin zin. Er zijn wel verschillen, maar met de moderne kaartjes type II, III en IV zijn deze eigenlijk minimaal.
Maar kijk ook even vooruit. Er komt een moment dat je waarschijnlijk weer een andere camera koopt. En misschien is deze wel sneller en heb je aan type II te weinig en ga je wel gebruik maken van de snelheden van type III of IV. Dus het kan raadzaam zijn om toch een type kaartje te kopen wat sneller is dan je camera.
Er is namelijk ook nog een ander argument te geven. De kaartjes verschillen ook in snelheid als je beelden van de kaart wil lezen. De zogenoemde leessnelheid:
Type I - 9mb/sec
Type II - 15mb/sec
Type III - 30mb/sec
Type IV - 45mb/sec
Je ziet dat hier ook weer verschillen in zitten en dat lezen iets sneller gaat dan schrijven.
Heb je hier dan profijt van? Jazeker.
Ik ga er van uit dat je de beelden van je camera haalt met een geheugenkaartlezer.
Doe je dat nog niet, en koppel je de camera rechtstreeks aan de computer, ga dan eens naar de winkel en koop een kaartlezer. Het is namelijk vrij vervelend als je de accu’s van je camera eerst op moet laden om je geheugenkaartje uit te lezen.
En bij het uitlezen ga je die snelheid wel merken.
Als voorbeeld hebben we een vol 4Gb kaartje.
Wanneer je dit, theoretisch, met een type III moet uitlezen dan doet de kaartlezer daar in theorie 117 seconden over. Bijna twee minuten dus
Een type IV zou daar met 45mb/sec maar 91 seconden over doen. Da’s een tijdwsinst van een halve minuut. Nu is dat nog te overzien. Maar wanneer je meerdere kaartjes hebt, en heel veel foto’s dan kan dat wel eens een paar minuten gaan schelen.
En ook met het oog op de toekomst, zoals ik al eerder vertelde, kan de snelheid van een geheugenkaartje bij een nieuwe camera wel eens belangrijker worden.
Kortom, koop de geheugenkaart die het snelste is voor jouw budget.
Moet je dan een Type IV kopen van 4GB wanneer je je eigenlijk 8GB nodig hebt, maar dit zou dan type III worden? Nee, dat dan ook weer niet.
Wanneer je budget het niet toelaat om een 8GB type IV te kopen, koop je gewoon Type III, want je hebt die 8GB geheugen meer nodig dan de extra minuten die je aan tijdswinst hebt.
Kortom, wat is de conclusie nu van dit verhaal?
- Vrij simpel. Om te beginnen moet je bepalen welke capaciteit je nodig hebt.
Als je merkt dat je halverwege de dag je kaartje van 2GB al vol hebt, dan kom je in hetzelfde tempo dus 2GB tekort en heb je aan 4GB genoeg.
Ga je op vakantie en weet je dat je nergens beelden van je kaartje af kunt halen, koop dan zo groot mogelijk. Denk dan aan verschillende kaartjes van 8GB en/of 16GB.
- Koop het snelste type geheugen wat je budget toelaat. Het scheelt in tijd om beelden uit te lezen, maar is ook zeker zo safe voor de toekomst.
- Koop een kaart van een gedegen merk en koop deze voor een marktconforme prijs.
Hitatsie-Kibanshai-merken zijn over het algemeen onbetrouwbaarder dan kaartjes van gerenomeerde merken als Sandisk en Lexar. Nieuwe kaartjes met grote capaciteit van een snel type via E-bay voor 5 euro zijn meestal namaakkaarten (die er wel heel echt uitzien) en ook weinig betrouwbaar zijn.
.
